GMV là gì là câu hỏi đầu tiên và quan trọng nhất của bất kỳ ai khi bắt đầu kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử. Đây là chỉ số cốt lõi đo lường tổng giá trị hàng hóa đã được giao dịch, đóng vai trò sống còn trong việc đánh giá quy mô và tốc độ tăng trưởng của một doanh nghiệp online.
Hiểu đúng GMV là gì, công thức tính, vai trò và cả những hạn chế của nó sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chiến lược chính xác, tránh nhầm lẫn tai hại với doanh thu hay lợi nhuận.
GMV là gì? Tìm hiểu khái niệm Gross Merchandise Value
GMV (Gross Merchandise Value) là chỉ số tài chính quan trọng trong thương mại điện tử, đo tổng giá trị (tính theo tiền) của tất cả hàng hóa hoặc dịch vụ được bán ra trên một nền tảng hoặc website trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý hoặc năm).
Điều cần nhớ là GMV được tính trước khi trừ bất kỳ chi phí nào như hoa hồng, chiết khấu, phí vận chuyển hay hoàn tiền. Nói đơn giản, đó là tổng số tiền khách hàng đồng ý trả tại thời điểm thanh toán (checkout).
Trong bối cảnh e-commerce, GMV là thước đo quy mô và sức tăng trưởng của một sàn thương mại như Shopee, Lazada, hay TikTok Shop. Khi các nền tảng này công bố báo cáo, GMV thường là chỉ số nổi bật nhất, thể hiện lượng tiền khổng lồ luân chuyển qua hệ thống.
Một hiểu lầm phổ biến là cho rằng GMV = Doanh thu (Revenue). Thực tế hoàn toàn khác:
GMV là tổng giá trị giao dịch của tất cả các nhà bán hàng.
Doanh thu của nền tảng chỉ là phần trăm hoa hồng, phí quảng cáo, phí dịch vụ… mà họ thu được từ GMV.
→ Nói cách khác, GMV phản ánh quy mô thị trường, còn Revenue phản ánh lợi nhuận thực tế của nền tảng.
Công thức tính GMV chuẩn xác nhất
Công thức tính GMV (Gross Merchandise Value) về cơ bản rất đơn giản và trực quan. Nó giúp các nhà quản lý và chủ doanh nghiệp nhanh chóng nắm được quy mô giao dịch tổng thể mà không cần các phép tính phức tạp.
Công thức tính GMV cơ bản
Công thức chung và đơn giản nhất để tính GMV là lấy tổng số lượng sản phẩm bán được nhân với giá bán của chúng.
Công thức: GMV = (Số lượng sản phẩm bán được) × (Giá bán sản phẩm)
Trong trường hợp một cửa hàng bán nhiều loại sản phẩm khác nhau, công thức sẽ được tính bằng tổng giá trị của từng loại sản phẩm:
GMV = (Giá SP 1 × Số lượng SP 1) + (Giá SP 2 × Số lượng SP 2) + … + (Giá SP n × Số lượng SP n)
Ví dụ cụ thể về cách tính GMV
Để giúp bạn hình dung rõ hơn GMV là gì và cách tính của nó, hãy xem qua 3 ví dụ thực tế sau:
- Ví dụ 1: Cửa hàng bán 1 loại sản phẩm Một cửa hàng A chuyên bán áo thun trên website với giá cố định là 200.000 VNĐ/cái. Trong tháng 10, cửa hàng bán được tổng cộng 100 cái áo thun.
- GMV của cửa hàng A trong tháng 10 = 100 (sản phẩm) × 200.000 (giá bán) = 20.000.000 VNĐ.
Lưu ý khi tính GMV
Khi áp dụng công thức tính GMV, bạn cần hết sức lưu ý hai điểm quan trọng sau để tránh hiểu sai bản chất của chỉ số này:
- GMV được tính trước khi trừ chi phí: Đây là giá trị “gộp” (Gross), chưa bao gồm các khoản chi như phí quảng cáo, hoa hồng sàn, chi phí kho vận, lương nhân viên hay phí vận chuyển. Vì vậy, GMV không phản ánh lợi nhuận thực tế.
- Bao gồm cả đơn hàng bị hủy hoặc hoàn trả: Theo cách tính của hầu hết sàn thương mại điện tử, GMV được ghi nhận ngay khi khách hàng đặt mua (check-out). Điều này có nghĩa là những đơn bị bom hàng hoặc trả lại vẫn được tính vào GMV. Chính vì thế, NMV (Net Merchandise Value) ra đời để mang lại cái nhìn chính xác và thực tế hơn về hiệu quả kinh doanh.
Vai trò và ý nghĩa của GMV trong kinh doanh thương mại điện tử
Mặc dù có một số hạn chế, GMV (Gross Merchandise Value) vẫn là chỉ số sống còn, được nhà đầu tư và nhà quản lý theo dõi chặt chẽ. Nó cung cấp bức tranh tổng thể về quy mô và sức khỏe của doanh nghiệp e-commerce.
1. Đánh giá tốc độ tăng trưởng và quy mô
GMV là chỉ số trực quan nhất để đo tốc độ tăng trưởng (Growth Rate). Bằng cách so sánh GMV theo tháng, quý hoặc năm (YoY), doanh nghiệp có thể biết rõ mình đang mở rộng, chững lại hay thu hẹp. Với các startup, tốc độ tăng trưởng GMV còn là yếu tố then chốt thu hút nhà đầu tư.
2. Cung cấp bức tranh về dòng tiền giao dịch
GMV thể hiện tổng giá trị giao dịch qua hệ thống. Dù không phải lợi nhuận, nó là cơ sở tính doanh thu và chi phí liên quan.
Ví dụ, nếu sàn TMĐT thu 2% phí hoa hồng, thì doanh thu = 2% × GMV.
3. Đo lường hiệu suất hoạt động toàn diện
GMV cao và tăng trưởng ổn định cho thấy nền tảng thu hút người dùng tốt, kết nối hiệu quả người mua – người bán và xử lý giao dịch thành công. Nó phản ánh sức hút thị trường (market traction) và khả năng mở rộng quy mô (scalability) của mô hình kinh doanh.
4. Đánh giá hiệu quả chiến lược marketing
Các chiến dịch lớn như Mega Sales 11/11 hay Black Friday thường đặt KPI theo GMV mục tiêu.
Nếu chi 1 tỷ đồng quảng cáo mang lại GMV 10 tỷ, đó là thước đo nhanh cho sức bật chiến dịch. Dù lợi nhuận mới là yếu tố cuối cùng, GMV giúp đo lường tức thời mức độ thành công của hoạt động khuyến mãi và kích cầu.
» Đọc thêm : Xây dựng hệ thống Marketing online tự động Hiệu Quả Nhất
Ưu điểm của chỉ số GMV
GMV được sử dụng rộng rãi vì nó sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội trong việc phân tích kinh doanh, đặc biệt là tính đơn giản, linh hoạt và khả năng so sánh cao.
Đơn giản và dễ tính toán
GMV rất dễ tính — chỉ cần giá bán × số lượng sản phẩm. Với công thức đơn giản này, ngay cả chủ shop nhỏ cũng có thể tự theo dõi chỉ số GMV hàng ngày mà không cần phần mềm kế toán phức tạp.
So sánh hiệu suất theo thời gian
GMV giúp so sánh hiệu suất kinh doanh giữa các giai đoạn (tháng, quý, năm) một cách nhanh chóng. Việc vẽ biểu đồ tăng trưởng GMV giúp bạn dễ dàng phát hiện xu hướng, mùa cao điểm hoặc biến động bất thường trong doanh số.
Linh hoạt áp dụng đa nền tảng
GMV là chỉ số chuẩn hóa, phù hợp với mọi mô hình e-commerce: C2C (Shopee), B2C (Tiki Trading), B2B hay D2C (website riêng). Dù mô hình nào, GMV vẫn là thước đo chung phản ánh quy mô giao dịch.
Phân tích đối thủ cạnh tranh
Trong báo cáo ngành và tài chính, GMV được xem là “sân chơi” so sánh quy mô và thị phần. Các tiêu đề như “Shopee đạt GMV X tỷ USD, vượt mặt Lazada” thường dùng chỉ số này. Các báo cáo thị trường từ Metric.vn hay các đơn vị nghiên cứu e-commerce cũng xếp hạng ngành hàng và nhà bán dựa trên GMV.
Hạn chế của GMV cần lưu ý
Hạn chế lớn nhất và nguy hiểm nhất của GMV là nó có thể tạo ra một bức tranh “phù hoa”, một ảo ảnh về sự thành công. Một doanh nghiệp có GMV khổng lồ vẫn có thể đang lỗ nặng nếu chi phí vận hành và thu hút khách hàng quá cao.
- Tạo ảo giác về thành công: GMV lớn không đồng nghĩa với lợi nhuận cao. Một doanh nghiệp có thể đạt doanh thu “khủng” nhưng vẫn lỗ nếu chi phí quảng cáo, vận hành hay logistics quá cao.
- Không phản ánh lợi nhuận thực tế: GMV chỉ là tổng giá trị giao dịch, không phải lợi nhuận. Ví dụ: GMV 20 triệu nhưng sau khi trừ chi phí quảng cáo, phí sàn, vận chuyển và vốn hàng, có thể chỉ còn lãi 2 triệu – thậm chí lỗ.
- Không thể hiện chi phí và rủi ro: Là chỉ số “gộp”, GMV bỏ qua chi phí hoạt động và không loại trừ các đơn ảo, bị hủy hoặc hoàn trả – khiến con số này dễ “đẹp giả tạo”.
- Khó so sánh giữa các doanh nghiệp: Mỗi công ty có thể tính GMV khác nhau (có/không bao gồm phí vận chuyển, voucher, thuế…), nên so sánh GMV giữa các bên dễ sai lệch nếu không hiểu rõ cách tính.
- Cần kết hợp các chỉ số khác: GMV chỉ phản ánh mức độ giao dịch, không phản ánh hiệu quả kinh doanh. Để đánh giá toàn diện, cần xem thêm NMV, AOV, CVR, cùng Lợi nhuận gộp và Lợi nhuận ròng – những chỉ số phản ánh thực chất sức khỏe doanh nghiệp.
GMV và các chỉ số quan trọng khác trong E-commerce
Để có cái nhìn 360 độ về hiệu suất kinh doanh, bạn phải đặt GMV bên cạnh các chỉ số cốt lõi khác. Việc hiểu rõ mối quan hệ này sẽ giúp bạn biết chính xác mình cần tối ưu ở đâu.
GMV vs NMV (Net Merchandise Value)
- NMV là gì? NMV (hay Net Merchandise Value) là Tổng giá trị hàng hóa ròng. Đây là chỉ số “thực tế” hơn GMV.
- Công thức: NMV = GMV – (Giá trị đơn hàng bị hủy + Giá trị đơn hàng bị hoàn trả). Một số công ty còn trừ cả phí vận chuyển và thuế/phí liên quan.
- Ý nghĩa: NMV cho bạn biết số tiền thực sự (gần đúng) mà bạn (seller) có thể nhận về (trước khi trừ hoa hồng sàn). Tỷ lệ NMV/GMV càng cao chứng tỏ tỷ lệ hủy/hoàn đơn càng thấp, vận hành càng tốt.
GMV vs Doanh thu (Revenue)
- Phân biệt: GMV là tổng tiền giao dịch của người bán, còn Doanh thu là phần tiền nền tảng thực thu.
- Ví dụ: Shopee có GMV 100 tỷ VNĐ/ngày, thu 2% phí hoa hồng và 5 tỷ quảng cáo từ seller.
→ Doanh thu = (100 × 2%) + 5 = 7 tỷ VNĐ.
→ GMV 100 tỷ ≠ Doanh thu 7 tỷ — hai khái niệm hoàn toàn khác nhau.
GMV và AOV (Average Order Value)
- AOV là gì? AOV (Average Order Value) là Giá trị đơn hàng trung bình.
- Công thức: AOV = GMV / Tổng số đơn hàng.
- Ý nghĩa: Giúp hiểu GMV tăng do số lượng đơn tăng hay giá trị mỗi đơn tăng — từ đó điều chỉnh chiến lược bán hàng phù hợp.
GMV và Tỷ lệ chuyển đổi (CVR)
- CVR là gì? CVR (Conversion Rate) là Tỷ lệ chuyển đổi, đo lường phần trăm khách truy cập thực hiện hành động mua hàng.
- Công thức: CVR = (Tổng số đơn hàng / Tổng số lượt truy cập) × 100%.
- Kết hợp: Một GMV cao nhưng CVR thấp có nghĩa là bạn đang lãng phí rất nhiều traffic (chi phí marketing cao). Bạn cần tối ưu CVR (cải thiện hình ảnh, mô tả, quy trình thanh toán) để tăng GMV mà không cần tốn thêm tiền chạy quảng cáo.
GMV và CLV (Customer Lifetime Value)
- CLV là gì: Giá trị vòng đời khách hàng – tổng doanh thu/lợi nhuận mà một khách hàng mang lại trong suốt thời gian gắn bó.
- Quan hệ: GMV cao có thể đến từ việc liên tục đốt tiền tìm khách hàng mới hoặc từ tệp khách hàng trung thành có CLV cao.
→ Tập trung nâng cao CLV giúp tăng GMV bền vững và giảm chi phí marketing dài hạn.
Cách tối ưu GMV cho doanh nghiệp thương mại điện tử
Tối ưu GMV không có nghĩa là “đốt tiền” khuyến mãi. Tối ưu GMV một cách bền vững là tối ưu 3 chỉ số cấu thành nó: Tăng Lượt truy cập (Traffic), Tăng Tỷ lệ chuyển đổi (CVR), và Tăng Giá trị đơn hàng trung bình (AOV).
Tăng lưu lượng truy cập (Traffic)
Đây là bước đầu tiên: phải có người vào xem hàng.
- SEO & SEM: Tối ưu SEO cho website và các sàn (tối ưu tên sản phẩm, mô tả) để khách hàng tìm kiếm tự nhiên. Chạy quảng cáo tìm kiếm Google (SEM) cho các từ khóa “nóng”.
- Social Media Marketing: Xây dựng cộng đồng, chạy quảng cáo Facebook, TikTok, Instagram để kéo traffic về sàn/website.
- Quảng cáo nội sàn: Sử dụng các công cụ quảng cáo của Shopee, Lazada (đấu thầu từ khóa, quảng cáo khám phá) để tăng hiển thị.
» Đọc thêm : SEO Web là gì? Cách SEO Website lên TOP nhanh chóng
Cải thiện tỷ lệ chuyển đổi (CVR)
Kéo được 1000 người vào xem nhưng không ai mua thì GMV vẫn bằng 0.
- Tối ưu hình ảnh/video: Hình ảnh sản phẩm phải rõ nét, chuyên nghiệp, đa góc cạnh. Video review chân thực là yếu tố thúc đẩy chuyển đổi cực mạnh.
- Tối ưu UI/UX: Giao diện website/gian hàng phải dễ nhìn, dễ sử dụng. Quy trình thanh toán (check-out) phải nhanh gọn, ít bước.
- Xây dựng niềm tin: Tích cực seeding, xin đánh giá (reviews) 5 sao, phản hồi nhanh chóng các thắc mắc của khách hàng.
Tăng giá trị đơn hàng trung bình (AOV)
Thuyết phục khách hàng chi nhiều tiền hơn trong mỗi lần mua hàng.
- Upsell: Gợi ý khách mua sản phẩm phiên bản tốt hơn, dung tích lớn hơn, đắt tiền hơn (ví dụ: mua iPhone 128GB -> gợi ý lên 256GB).
- Cross-sell: Gợi ý khách mua thêm các sản phẩm phụ trợ (mua điện thoại -> gợi ý mua ốp lưng, sạc dự phòng).
- Tạo Combo/Bundle: Tạo các gói sản phẩm (combo dầu gội + dầu xả) với giá ưu đãi hơn mua lẻ.
- Chính sách Freeship: Miễn phí vận chuyển cho các đơn hàng đạt một giá trị tối thiểu (ví dụ: Freeship cho đơn từ 300.000 VNĐ).
Giảm tỷ lệ hủy đơn và hoàn hàng
Đây là cách tối ưu gián tiếp GMV (thực chất là tối ưu NMV).
- Cải thiện chất lượng sản phẩm: Đảm bảo sản phẩm đúng như mô tả, hình ảnh, tránh “treo đầu dê bán thịt chó”.
- Tối ưu đóng gói và giao hàng: Đóng gói cẩn thận để tránh hư hỏng, hợp tác với đơn vị vận chuyển uy tín để giao hàng nhanh, chính xác.
» Đọc thêm : Thương mại điện tử là gì? Học gì? Ai phù hợp? Cơ hội nghề nghiệp
Câu hỏi thường gặp về GMV (FAQ)
Dưới đây là các câu hỏi phổ biến nhất giúp bạn hiểu rõ hơn về GMV là gì và các vấn đề xoay quanh nó.
Con số này thường bao gồm cả các đơn hàng sau đó bị hủy hoặc hoàn trả.
Bạn nên theo dõi GMV theo thời gian (ngày, tuần, tháng) để phát hiện xu hướng.
Một GMV “tốt” là một GMV đang có tốc độ tăng trưởng dương (tăng so với tháng trước, cùng kỳ năm trước) và đi kèm với chi phí marketing, vận hành hợp lý.
Tốc độ tăng trưởng của GMV quan trọng hơn con số tuyệt đối của nó.
Kết luận về GMV
Qua bài viết này, chúng ta đã hiểu rõ GMV (Gross Merchandise Value – Tổng giá trị hàng hóa), công thức tính (Giá bán × Số lượng) và vai trò quan trọng của nó trong thương mại điện tử. GMV phản ánh quy mô và tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, GMV chỉ là “chỉ số phù hoa” nếu xem xét riêng lẻ. Bạn không thể trả lương hay nộp thuế bằng GMV. Vì thế, nhà quản lý cần phân tích GMV cùng với NMV, AOV, CVR và đặc biệt là lợi nhuận để có cái nhìn toàn diện.
Hãy bắt đầu theo dõi GMV và các chỉ số liên quan một cách nghiêm túc. Nếu bạn cần chiến lược marketing thương mại điện tử hiệu quả nhằm tăng cả GMV lẫn lợi nhuận, hãy liên hệ các chuyên gia Tien Marketing để được tư vấn chuyên sâu.
Tác giả: Tien Marketing – Thiết kế website chuyên nghiệp & SEO Top Google
📍 Địa chỉ : 9 Đa Sỹ, Kiến Hưng, Hà Đông, Hà Nội 10000
🌐 Fanpage : Tien Marketing – Thiết Kế Website & SEO Top Google
